Historysztuczenie

Zauważam u siebie proces historysztuczenia, tj. wydaje mi się, że pewne rzeczy związane ze sztuką są znane wszystkim, gdy tymczasem jest zupełnie inaczej. I w tym miejscu muszę Ci przyznać trochę racji Pio – sztukę współczesną trzeba także rozumieć. A żeby ją rozumieć, trzeba po prostu coś na jej temat wiedzieć. Oczywiście nie odwołuję w tym miejscu swojego twierdzenia, że w obrazie można się po prostu zakochać. Wręcz przeciwnie, nadal podtrzymuję swoje zdanie, że można kompletnie nic nie wiedzieć na temat nowoczesnego malarstwa, ale jeżeli ma się pewną skłonność do myślenia formą, do jej wyczuwania, to człowiek sobie poradzi. Ale nie wszyscy mają tę iskrę. Tak jest zresztą chyba ze wszystkimi zdolnościami – za Chiny ludowe nie napisałabym programu komputerowego, dla innych zaś to banalnie proste. Po prostu samo wychodzi.
Przy tym wychodzi pewien paradoks – jako społeczeństwo nie rozumiemy sztuki współczesnej, boimy się jej, ale jednocześnie stale z nią obcujemy i na co dzień jej używamy. Wystarczy wejść do kuchni i popatrzeć na toster, sokowirówkę, mikser czy żelazko. Albo wziąć do ręki komórkę. Czy też po prostu przejść się ulicą. Otacza nas nowoczesna architektura, korzystamy na co dzień z przedmiotów opierających się na nowoczesnym designie, który jest przecież integralną częścią sztuki XX i XXI wieku. I nie ma w nas żadnych oporów – wybieramy to, co nam się podoba. Czyli można powiedzieć, że nie kierujemy się rozumieniem sztuki, ale czystym w niej zakochaniem. A gdy przychodzimy do galerii na wystawę, to mówimy, że nie znamy się na sztuce.
Obserwuję to zjawisko już od dawna, ale dlaczego tak się dzieje – nie mam pojęcia. Może dlatego, że opinie krytyków zwykło się uważać za jakiś święty ołtarzyk, z którym nie można dyskutować, zostaje jedynie przed nim klęknąć i pochylić głowę. A tymczasem w dużej mierze opierają się one na indywidualnych upodobaniach piszącego (bo i tak też ma być), z którym można się zgadzać, bądź nie.
No zaraz, zaraz – jeżeli przyjmiemy, że każdy może mieć rację, to jak w takim razie rozpoznać tę DOBRĄ sztukę? Czy w takim razie są jakiekolwiek obiektywne przesłanki, pozwalające klasyfikować prace plastyczne jako „dzieła” i jako „kicz”? Nie wiem, choć mogłoby się wydawać, że powinnam. Na jakiej więc podstawie oceniam obrazy czy rzeźby? Zawsze zdaję sobie tylko jedno pytanie – czy bym powiesiła lub postawiła daną rzecz w swoim pokoju, bynajmniej nie kierując się kolorem jego ścian czy wyposażeniem. Bardzo to „profesjonalne” podejście, ale jak dotąd sprawdza się bez zarzutów. Jest chyba w tym szaleństwie jakaś metoda... ;-)